The sky is not the limit

Hallo vrienden,

Ik hoop dat jullie inmiddels niet al afgehaakt zijn na al mijn kritische zeurblogs over wat China allemaal wel niet fout doet. Mijn moeder heb ik zodanig afgeschrikt dat ze niet meer weet of ze nog naar China wil komen. Jullie weten nu dat Chinezen uiterst eigenaardige mensen zij, ik 24/7 in de gaten gehouden word en de wc’s besmeurd zijn met poep. Daar is geen woord aan gelogen. Maar door al die mankementen zou je bijna vergeten dat er in China ook een aantal leuke dingen zijn. Hier volgt een lijstje met 10 geweldige Chinese dingen die we ook in Nederland zouden moeten doen. Wie van jullie boekt het eerst een vliegticket naar Beijing?

Xiaowawa’s

Vroeger vond ik baby’s stom. Altijd als ik in de trein zat, was er wel weer een schreeuwende garnaal die ervoor zorgde dat ik me niet op mijn boek kon concentreren. Het schijnt dat babygekrijs als ’s werelds meest irritante geluid wordt gezien en ik ben het daar helemaal mee eens. In Nederland heb ik vaak zin om “Laat dat kind zijn kop houden!” te schreeuwen. Dat is ethisch gezien niet helemaal juist, want men verwacht van jou dat je het oké vindt als dat kleine propje vet jouw dag verpest. Meestal los ik mijn irritatie op door demonstratief ergens anders te gaan zitten en heel vaak intens geïrriteerd naar de ouders van dat krijsende mormel te kijken. Maar in China zijn deze maatregelen totaal niet nodig. Hier zijn baby’s de meest schattige wezens die ik ooit ben tegen gekomen.
Het eerste woord dat ik in het Chinees leerde was “xiaowawa”. Het betekent “kleintje” en je gebruikt het vooral bij het soort mensen dat nog niet het snot van zijn eigen kin kan vegen. Baby’s dus. Xiaowawa is mijn lievelingswoord en iedere keer als ik een baby zie heb ik zin om “Xiaowawa!” te roepen. In plaats van dat ik bij ze wegloop, kom ik dichter naar ze toe.
Chinese baby’s zijn zo schattig dat er geen woorden zijn om mijn liefde voor hen uit te leggen. Ik snap dan ook dat Chinese baby’s jarenlang in trek waren bij adoptieouders, want wie wil nou niet zo’n kleine xiaowawa mee naar huis nemen? Eigenlijk heeft het bezitten van je eigen xiaowawa alleen maar voordelen: ze zijn super schattig, ze lachen naar je, huilen zelden en je neemt ze gemakkelijk overal mee naartoe. Chinese xiaowawa’s vinden alles best. Hun ouders slepen ze mee naar de vreemdste plekken: art galleries, oude gebouwen en musea met enge plaatjes van vermoorde mensen. Overal waar je komt stikt het van de xiaowawa’s. Er zijn er zoveel dat het hier ieder jaar babyboom is. Alle vrouwen zijn hier massaal aan het baren, ze krijgen er maar geen genoeg van. Mao Zedong zei ooit treffend: “Je kunt een één-kind-politiek-beleid najagen, maar dat heeft geen zin; Chinezen neuken toch wel.” Tja. Een tikkeltje vulgair misschien, maar hij had wel gelijk: waar komen anders al die baby’s vandaan.
Ondanks Mao’s ironische opmerking heeft China alsnog jarenlang een één-kind-beleid gehad. Dat is sinds kort afgeschaft, en daar ben ik een groot voorstander van. Meer kinderen betekent meer baby’s en dus meer geluk. Nederlandse baby’s mogen een groot voorbeeld nemen aan hun Chinese soortgenoten. Ik stel voor dat we misschien een baby-uitwisseling kunnen doen: Nederlands zal er beslist beter op worden als we van al die overtollige blonde snotneuzen af zijn, en we er kleine xiaowawa’s voor terug krijgen. Ik sta alvast in de rij om er eentje te adopteren.


2. Daddy’s-be-daddy’s

Nederland is ernstig gedaald op de ranglijst voor vrouwenrechten. Ik denk dat we het een dieptepunt mogen noemen dat een land als Rwanda ons ver in heeft gehaald. Ik ben superblij voor de Rwandese vrouwen, maar in de tussentijd zijn mijn eigen rechten er flink op achteruit gegaan. En ik denk niet dat het land meer duurt voordat we worden ingehaald door China. God, dat zou pas echt een catastrofe zijn.
Ik heb een hekel aan onze “boys-be-boys”-maatschappij. Wanneer ruilen we die ouderwetse idioterie niet gewoon in voor een “daddy’s-be’daddy’s”-mentaliteit? In Nederland bestaat het vaderschap vooral uit het toekijken hoe de moeder alle shit oplost. O ja, en af en toe doen ze een beetje aan voetballen. Nee, neem dan een voorbeeld aan Chinese vaders: dat zijn tenminste échte papa’s. En nee, daar heb je niet eens een uitgebreid vaderschapsverlof voor nodig. Chinese mannen hoeven niet door de overheid te worden aangemoedigd om zich met hun kind bezig te houden. Zelden heb ik in een land zo veel vaders gezien die baby’s in hun armen dragen, die ze troosten als ze verdrietig zijn, of te eten geven in de metro. En dat doen ze niet omdat de moeder er niet is: 9 van de 10 keer staat die er gezellig bij te chillen. Chinese papa’s hebben namelijk zin om papa te zijn. Tof man.

3. Blauwe lucht

Beijing is een stad die verpest is door de smog. Op internet zie je de meest weerzinwekkende plaatjes met daarop het verschil tussen een vervuilde en een goede dag. Dagelijks geeft mijn telefoon mij de waarschuwing dat we een “unhealthy air quality” hebben bereikt. Ik probeerde mezelf lang voor te houden dat het hier gewoon extreem mistig is, maar die smoes helpt niet meer. Ik moet toegeven dat Beijing ernstig is vervuild. En er is waarschijnlijk geen weg meer terug.
De grooste verrassing voor mij in Beijing was echter niet de smog, maar het sporadisch ontbreken daarvan. Want voor iedere tien dagen smog krijg je de meest heldere blauwe luchten terug. De afgelopen dagen was de lucht zo intens blauw als op een zomerdag in Spanje. Het deed bijna pijn aan mijn ogen. Waarschijnlijk is deze kleur blauw inderdaad niet natuurlijk, en was de stad alleen maar zo mooi omdat de heer Trump op bezoek was. Chinezen hebben namelijk de neiging hun land mooier over te laten komen dan het is. Dus als er een buitenlandse delegatie langskomt, toveren ze de lucht helderblauw. Alleen jammer dat ze daar chemicaliën voor gebruiken. Maar ja, die dagen dát het hier mooi weer is, is Beijing zoals je de hemel altijd al had voorgesteld.

4. Echte winter

In Nederland wordt het nooit meer echt koud. Onze seizoenen zijn compleet ontregeld, als een vrouw in de overgang. ’s Winters kun je in je zomerjas rondlopen, terwijl het in juli alsmaar regent. En de zon schijnt het hardste als je op school zit, pas als je vrij bent wordt het hondenweer. Er is al jaren geen Elfstedentocht meer geweest en mijn slee ligt te verrotten op mijn moeders zolder. De winter bestaat niet meer in Nederland. In China is er echter kou in overvloed.
Vandaag is de nationale verwarming aangegaan. En dat mag ook wel, want de winter is gekomen. In Beijing valt er helaas zelden sneeuw, maar aan ijs is hier geen gebrek. Een week geleden was het nog prachtig herfstweer, maar nu staat er een ijskoude wind. In één dag heeft heel Beijing zijn lange parka uit de kast getrokken, compleet versierd met muts en sjaal. Nou ja, ik dan. De Chinezen vinden het grappig dat ik het koud heb, want het wordt nog minstens vijftien grader kouder. Maar of dat erg is? Welnee. Wie verlangt er nou niet naar een winter zoals die hoort te zijn: schaatsen op het meer, ijsspegels aan het raam, en een sneeuwstorm hier en daar?


5. Oud is het nieuwe jong

In China worden mensen niet oud. Tijdens het bergbeklimmen halen hoogbejaarden me met gemak in. Bewegen = jong blijven en dat willen Chinezen maar al te graag. Niks achter de geraniums zitten met een kruiswoordpuzzel, Chinezen genieten van hun leven als pensionado. Ze hebben hun leven lang godsgruwelijk hard gewerkt en nu genieten ze van hun vrijheid. Soms wou ik ook dat ik oud en Chinees was, dan is je leven namelijk zeer aangenaam.
Veel oudjes komen bij het krieken van de dag naar buiten en komen niet binnen voor zonsondergang. Weer of geen weer: ze bevolken hele pleinen en straten. In de parken planten ze klapstoelen neer en spelen ze in groepjes rummikub, dammen en kaarten. Soms doen hun honden ook mee, en likken die de overgebleven dominostenen op. Bij een mooi pensionadoleven hoort natuurlijk een goed muziekje: elke avond stromen de parken hier met de mensen die aan niets anders doen dan jawel, ballroomdansen.
Dansende oudjes zijn hilarisch. Niet per se omdat ze oud en stuntelig zijn, maar omdat ze deze activiteit vreselijk serieus nemen. Iedere avond worden er wedstrijden gehouden en daar moet voor worden geoefend. Vrouwen met vrouwen en mannen met vrouwen. Iedereen danst met elkaar op dat soort muziek waar bejaarde mensen graag op dansen. En terwijl opa en oma de tango uitproberen, rennen kleine kindjes overal rond.
’s Ochtends, na een enerverende dansavond, staan de oudjes weer op en doen ze massaal aan tai qi. Met langzame en vloeiende bewegingen verkeren ze in diepe trance. Als ze weer helemaal in balans zijn, stappen ze over op andere sporten. Openlucht-fitness is populair: in elk park staan de meest idiote instrumenten waar Chinezen zich in het zweet werken.
Ping-pong is ook populair maar nog Chinezer is het shuttle-schoppen. Dat gaat ongeveer zo: vijf oudjes staan in een kring en doen hun best een shuttle hoog te houden door die, naar elkaar door te schoppen. Ze beleven er de grootst mogelijke lol aan. Het kan dus wel: oud en gelukkig zijn.
Als toeschouwer raak je daar soms verwikkeld in de meest vreemde gesprekken: zo kwam er een keer een oude man naar me toe, die naar mijn gezicht wees. “Zo, jij hebt een grote neus”. Het was het enige wat hij zei, voordat hij doorging met vissen. Mijn neus is nog nooit voor “groot” uitgemaakt en de rest van de dag heb ik dan ook aan mijn vriendin gevraagd of mijn neus echt zo enorm was, of dat die ouwe maar wat zei.

6. Streetfood

Eet alles, want ziek word je toch wel. Een mooi motto, die net als het principe van de “kontlanden”, ook afkomstig is van mijn mede-reizigster Iris Hannema. Als vegetariër heb ik natuurlijk makkelijk praten: ik krijg geen gebakken konijn waar twee uur geleden nog malariamuggen op hebben gezeten. Met groenten kan in principe niet zo heel veel mis gaan en fruit moet je gewoon zelf pellen. Maar ook van de gesneden ananas heb ik nooit een diarree-aanval gehad.
Desondanks zijn er mensen die panisch zijn om dingen van de straat te eten. Jammer, want streetfood is in werkelijkheid goed eetbaar. Een van de specialiteiten van Chinese straatkoks is de zoete aardappel. ’s Avonds staat er op iedere straathoek een aardappelroosteraar die voor een euro zoete aardappels verkoopt die zo groot zijn als bommen. Zelfs de kleinsten krijg ik nooit op, maar smullen is het altijd weer. Ook het geglazuurde fruit is onverwacht goed te eten, zolang je een servetje bij de hand hebt. Een ander verhaal zijn echter de kastanjes. Iedere keer als ik langs de kastanjekraam loop, denk ik weer dat kastanjes lekker zijn. Om er vervolgens achter te komen dat ik dat telkens weer fout heb.

7. Tante Lot

Mijn moeder noemde mij vroeger altijd “tante Lot”. Geen idee waarom, dat vond ze kennelijk leuk. Als kleuter had ik echter nooit gedacht dat ik op mijn 21e een echte tante zou zijn, van maar liefst miljoenen Chinese kinderen.
Hoewel Chinezen buitengewoon egoïstisch kunnen zijn, is er ook een bijzonder gevoel van verbondenheid. Mensen spreken elkaar zelden aan met hun echte naam. Zo was ik vandaag op zoek naar ene meneer Duan. Zijn collega’s schreeuwden in vol ornaat “Kleine Duan!” door de gangen. “Kleine Duan, er staan buitenlanders op je te wachten!” Kleine Duan was minstens 30 jaar.
Zelf word ik echter vooral als “tantetje” aangesproken. In China zijn er zoveel mensen, dat men voor onbekenden aanspreekvormen als “tantetje, oompje, zus en broer” gebruikt. Ook als diegene in werkelijkheid helemaal je zus niet is. Het voelde in het begin een beetje vreemd om door een random oma met “zusje” aangesproken te worden, maar inmiddels vind ik dit gebruik superschattig. Het heeft ook nog eens een groot voordeel: je hoeft niet het ongemakkelijke “meisje of jongetje” te gebruiken. Mijn vroegere turnjuf zou dat geweldig vinden; zij werd altijd boos als je een klasgenootje van wie je de naam niet kende met “meisje” aanspraak. Ze vond “dinges” zelfs minder verachtelijk. Die ouwe juf Francien zou maar wat dol op China zijn.
Ik heb kennelijk de leeftijd gepasseerd dat kleine kinderen mij “grote zus” noemen. Bijzonder pijnlijk, want ik ben dus oud. Maar over dat bezwaar ben ik snel heen gegroeid. Want wiens hart smelt nou niet als een kleuter “Hoi tantetje!” naar je roept. In China wil ik van al die xiaowawa’s met alle liefde hun tante Lot zijn.



8. Je Chinees is altijd goed

Je Chinees is hier in China, hoe verachtelijk dat in de werkelijkheid ook is, altijd goed. Een goede boost voor je zelfvertrouwen. Hoewel natuurlijk niet iedereen een veer in je reet steekt, zijn voorbijgangers vaak meer dan trots op je als je toevallig iets in het Chinees zegt. Soms worden mensen al blij van een woord als “hallo” of “succes”. Mensen zijn oprecht onder de indruk als je Chinees spreekt. Dat geldt vooral wanneer zij hun best doen je iets in het Engels uit te leggen, en jij in het Chinees antwoordt. Dat buitenlanders bereid zijn Chinees te willen leren is goed voor het nationalistische gevoel.
Soms heb ik dagen dat mijn Chinees inderdaad vloeiend voelt, en het andere moment voel ik me de grootste oen op aarde. Maar nu ik weet dat ik competent genoeg ben om in het Chinees ruzie te maken met taxichauffeurs, kleuters les kan geven en kan praten over oplossingen voor klimaatverandering, zeg ik voortaan niet meer “dat valt wel mee”, maar “dankjewel”, als een voorbijganger roept dat mijn Chinees zo goed is.

9. No shame

Chinezen kennen écht geen schaamte. Dat kan bijzonder ongemakkelijk zijn. Het houdt in dat er zelfs in het zwembad bakjes staan voor mensen die hun overtollige speeksel uit willen spugen, en dat mensen graag de kleur van hun drol met jou willen delen. Maar eigenlijk heeft het ook wel iets moois dat Chinezen geen behoefte aan privacy kennen. Hun lichaam is hun lichaam, en daar hoeven ze zich niet voor te schamen, Het is hier heel normaal om op openbare toiletten samen op een rijtje te poepen. En in de kleedkamer van het zwembad loopt iedereen naakt rond. Men heeft totaal geen haast om zichzelf aan te kleren: ze beantwoorden een aantal smsjes en smeren tegelijkertijd hun kont in met een bepaalde lichaamsolie. Ondertussen houden ze ook nog hele gesprekken met elkaar. Op deze manier is het omkleden een sociale aangelegenheid geworden. Awkward? In het begin zeer zeker. Maar hoe mooi is het wel niet dat je hier samen met je vrienden op een rijtje kan poepen?


10 Sun Village

Vandaag was een van de meest bijzondere dagen in China. Ik mocht het project bezoeken waar ik al maanden mee bezig ben geweest: samen met een vriendin ging ik naar Sun Village. Sun Village is een weeshuis voor kinderen van geëxecuteerde ouders. Vaak heeft een van de ouders een misdaad begaan, en heeft de andere de kinderen verlaten omdat de schande voor de familie te groot is. Hoewel deze kinderen geen makkelijke plek hebben in de maatschappij, is er in Beijing een liefdevol thuis waar ze worden opgevangen: Sun Village.
Al gelijk bij mijn aankomst werd ik blij verwelkomd door Mozi, een babyverzorgster die dankbaar mijn hand vastpakte. Ze vond het geweldig dat ik hen wilde helpen, en zette me bij de eerste de beste kleuterklas af. In een klein lokaal zonder verwarming zaten dertig kleutertjes in rijen van drie aan houten tafels. Met hun jassen aan, dicht tegen elkaar aan gedrukt. Zodra we binnen kwamen begonnen ze te zwaaien en te lachen, en stonden ze tegelijkertijd op om unisono: “Welkom!” te roepen. Mijn vriendin en ik mochten hen Engelse les geven. We hadden ons daar totaal niet op voorbereid, maar stonden algauw “Head, Shoulders, Knee and Toes” te zingen. Samen gingen we door de klas om van al die cuties in het Engels hun naam te vragen, en de lach op hun gezicht was het mooiste cadeautje dat ik in China van iemand had kunnen krijgen. Algauw ontstond er een discussie tussen de kleutertjes over de kleur van mijn ogen: waren die nou rood of groen? Uiteindelijk besloten ze unaniem dat het toch wel groen moest zijn. Gelukkig riepen ze niet dat mijn neus groot was.
Meer dan een uur hebben mijn vriendin en ik in het Chinees Engelse les gegeven. De leraressen waren zo blij met onze hulp dat ze vroegen of we voortaan elke week wilden komen. En daar konden we geen nee tegen zeggen. Sun Village is een prachtig en oprecht project om de meest zwakken van de samenleving te helpen. Vol liefde worden kinderen van alle leeftijden hier opgevangen, om ze een kans te bieden op een leven zonder schuldgevoel voor wat hun ouders hebben gedaan.

Dag dag en tot de volgende keer maar weer.

Liefs van Carlotta