How does a moment last forever

情爱的书迷，

Want 书迷 － fans - mag ik jullie inmiddels wel noemen, toch? Jullie hebben het tien maanden met me vol gehouden, dus dat betekent dat ik toch iets goed moet hebben gedaan :). Maar vandaag is mijn allerlaatste dag in China aangebroken. En dus is het tijd om afscheid te nemen van dit land, deze stad, de mensen en ook van jullie.

Tien maanden China. Tien is het nummer van de verandering, van een oude tijd die overgaat in een nieuwe. Het is het einde en tegelijkertijd ook het begin. Hoewel je toekomst bestaat uit het nieuwe leven, laat je de tijd die is geweest nooit helemaal achter je. Die zal voor altijd deel uitmaken van wie je bent.

China is het land waar ik na Nederland de meeste tijd van mijn leven heb doorgebracht. Het is het land waar ik mijn leeftijd van 21 voor 22 heb ingeruild. Het is ook het land waar ik ervaringen heb opgedaan die spoedig tot het verleden zullen behoren, maar toch altijd voort zullen blijven duren, hoe en waar ik ook verder ga.

Vandaag neem ik afscheid van een plek met vele gezichten. Soms was China geweldig, op andere momenten wenste ik dat ik nooit gekomen was. Maar door de juiste combinatie van goede en slechte ervaringen heb ik een heel realistisch beeld kunnen krijgen van het land dat continu in verandering is. Want ook China maakt zich klaar voor een overgang. Samen zijn we naar dat punt van ommekeer toe gegroeid.

Als ik mijn ogen sluit zie ik alle beelden weer terug die de afgelopen maanden deel uit hebben gemaakt van mijn bestaan. En ook al waren jullie er fysiek niet bij, toch hoop ik dat ik jullie een goede inkijk heb kunnen geven. Omdat je herinneringen moet koesteren, ga ik graag nog even terug naar die paar punten die ik nooit meer zal vergeten. En jullie, hopelijk, ook niet.


1. No name, no shame

Ik heb het al een keer in mijn blogs genoemd: China kent geen schaamte. Van joggende mensen in pyjama (van wie ik er zelf eentje was :p) tot kinderen die op straat hun behoefte doen: dit land is meester in het zijn wie je bent. Het is tegelijkertijd dat wat ik het meeste ga missen. Want op campus kon ik de Nederlanders er al van verre uitpikken. Waarom? De “doe maar normaal, dan ben je al gek genoeg”-mentaliteit spatte van hun hele aura af. Chinezen houden zich daar echt niet mee bezig, die hebben wel betere dingen te doen. Hoe heerlijk is het wel niet om gewoon blij te zijn met wie je bent? Misschien moeten we in het westen allemaal wat meer zoals Chinezen zijn.

2. The great Chinese firewall

Die paar keer dat mijn internet het goed deed was een uitzondering. Want een groot gedeelte van mijn tijd hier bracht ik door met het “opnieuw verbinden” tijdens een skypegesprek. Hoewel mijn computer er ook niet veel aan kon doen, heeft hij het zwaar te verduren gehad. Sorry laptop, voor al die keren dat ik je uitgescholden heb. Uiteindelijk kwam het allemaal door Xi Jinping. Die Facebook heeft verboden, maar zelf wel Facebook heeft. Verknipt? Nou ja, laten we eerlijk zijn: dat is China ook wel een beetje.

3. Het Mausoleum

Eén keer ben ik in “het Maosoleum” geweest waar die oude dikzak in een vrieskast lag. Het was midwinter en vreselijk koud. We moesten onze tassen in een kluis aan de overkant van het gebouw stoppen voordat we naar binnen mochten. Bij de ingang kochten alle Chinesen gele bloemen, die ze na een serie kowtows voor de gedenkplaat legden. Als buitenlanders hoefden we niet mee te doen aan die poppenkast, maar we moesten wel respect betuigen een van de grootste moordenaars aller tijden. Je moest namelijk je muts afzetten. Ik weigerde. Een hele serie beveiligers kwam achter me aan en mijn vriendinnen wilden dat ik “gewoon luisterde” maar het kon mij niet schelen. Ik zou dat monster zien zonder mijn muts af te zetten. En jawel hoor, het is gelukt. Ik heb Mao gezien zonder hem te bedanken voor het ruïneren van China. One of my finer moments, als ik dat zo mag zeggen.

4. Criminelen zijn we allemaal

Nee, ik heb nog nooit iets gestolen. Niet eens een snoepje in de winkel als klein kind. Waarom ik dan continu als crimineel behandeld werd hier? Geen flauw idee, maar de Chinese beveiliging neemt hun werk heel serieus. Na tientallen securityscans, paspoortcontroles en andere hocus-pocus laten ze je pas je gang gaan. Maar Big Brother is always watching you. Door de hele stad staan politiemannen met een hooivork (althans, iets wat erop lijkt), klaar om je door midden te spiezen. Is China nu veilig omdat de beveiliging zo overdreven is of omdat men hier niet over de slechtheid beschikt de ander iets aan te doen? Geen idee, maar de doodstraf en wrede gevangenissen zullen er vast iets mee te maken hebben. Pluspunt: als vrouw kun je hier ’s avonds prima alleen over straat. Geen hond die je wat aan doet.

5. Een jaartje mama zijn

Tien maanden in China betekent dat ik inmiddels een baby had kunnen hebben. Geen zorgen, ik kom niet met een verrassing thuis. Maar ondanks dat ik niet zwanger ben, heb ik mijzelf wel een jaar lang de moeder van het jaar mogen voelen. Chinese baby’s zijn gewoon gemaakt om altijd van te houden. Ze zijn opvallend stil maar laten zich wel graag vertroetelen door iedereen die interesse in ze toont. Vaak vond moeder de buitenlander naar wie hun baby staarde ook heel interessant en kreeg ik gratis even hun kind op schoot. Tijdens andere gelegenheden werd ik door een goede vriend meegenomen naar een weeshuis, waar ik al die kindjes mee naar huis wilde nemen om daadwerkelijk hun moeder te zijn. De laatste week had ik een uur lang een klein baby’tje op schoot met wie ik Chinese liedjes zong. Ze noemde me zelfs “mama”. Ik geef het toe: voor haar had ik niet een uur, of een jaar lang mama willen zijn, maar de rest van mijn leven.

6. Flexibiliteit, of het gebrek daaraan

Voor ik naar China ging waarschuwde een goede vriend me: “China is echt inflexibel.” En het is 200 procent waar. Ondanks dat er overal een overschot aan medewerkers is, doet niemand ook echt wat. Het enige waar veel bureaucraten in uitblinken is het nemen van een lunchpauze. Op de momenten dat je ze nodig hebt gaan er vaak dingen fout, maar dat zullen ze nooit toegeven. Want o wee als je hier je gezicht verliest: dat is echt de grootste angst van elke Chinees. Daarom kreeg ik als buitenlander genadeloos de schuld dat mijn universiteit mijn paspoort was kwijt geraakt, ik na drie maanden nog geen cent stufi had ontvangen en je afspraak te laat gekomen was. Ja, in het begin maakte dat mijn leven in China best wel zwaar. Maar uiteindelijk kreeg ik altijd wat ik wilde. Twee vereisten voor een succesvol leven in China: het talent om voor jezelf op te komen en de wil om te winnen. Meer heb je niet nodig. Makkelijk zullen ze je het niet maken, maar je overwinning is des te groter als je uiteindelijk je zin krijgt.

7. Bacterietje hier, bacterietje daar

Hygiëne is niet bepaald China’s sterkte punt en ik mag dan ook hopen dat ze wat dit betreft snel een overgang zullen maken. De laatste maanden in China kreeg ik last van allerlei gekke kwaaltjes zoals griep in de zomer en blaasjeseczeem over mijn hele hand. Beiden waren waarschijnlijk te wijten aan de bacteriën die hier overal in de lucht hangen. Mongoolse monniken die op de pleebril kakten, dikke klodders spuug op straat (die in de winter bevroren), drollen die niet werden doorgetrokken, pies op de grond, eten dat men overal uitspuugt. Ja, ik denk dat ik wel weet hoe ik aan al die kwaaltjes kwam. Maar hoe vies sommige dingen ook zijn (ik ben nooit gewend geraakt aan het geluid van rochelende opa’s), toch leer je er uiteindelijk mee omgaan. En voor je het weet pies je zelf ook naast de bril.

8. Help will always be given in China, to those who ask for it

O ja, Chinezen kunnen onwijs onbeschoft zijn en denken graag aan hun eigen hachje. Vooral bureaucraten, politici en ambtenaren behoren tot die groep. Maar de rest van China? De student, de brandweerman, de onbekende voorbijganger op straat? Dat zijn waarschijnlijk de aardigste mensen die je ooit zult ontmoeten. Om dat in te zien, moet je er wel mee om leren gaan dat sommigen van hen je genadeloos op de foto zullen zetten, je aan staren in de metro en een boer laten in je gezicht als ze je uitleggen hoe je moet lopen. Maar onder die ruwe kantjes zit een gouden hart.

9. Het verkeer is een drama

Het verkeer in China is een drama en ik twijfel eraan of dat ooit zal verbeteren. Men zou hier massaal zakken voor hun rij-examen, indien dat bestond. Het gebrek aan een dergelijke toets legt meteen uit waarom het verkeer hier levensgevaarlijk is. Iedereen doet een beetje z’n eigen ding en auto’s toeteren je continu bijna van je fiets af. Om in leven te blijven moet je zelf mee doen aan de chaos. Desondanks heb ik nooit een ongeluk zien gebeuren, dus wellicht is er toch logica te vinden in de complete chaos van China.

10. Het land van extremen

China is een land van extremen. Mijn goede vriend Humphrey vertelde me dat zijn vriendinnetje onwijs rijk is: haar familie bezit drie huizen in Beijing en zelf is ze erop uit een villa bij het meer van Hangzhou te kopen. Prijskaartje: een paar miljard RMB. Omdat zelfs zij niet over zoveel geld beschikt, wil ze een baan waar ze nog meer verdiend. En als ze dan dertig is wil ze niet meer werken, alleen nog maar van haar rijkdom genieten. Humphrey en ik begrepen er allebei niks van. Maar dit is waarschijnlijk rich people’s logic.

Aan de andere kant zijn de omstandigheden van arme mensen hier net zo schrijnend. Op mijn laatste dag in China mocht ik een aantal spullen (matras, koelkast, pannen etc) naar een gehandicapte man brengen die met zijn moeder in een oude flat woonde. Vlak voor ik naar binnen ging waarschuwde mijn vriend Oddysey me: “het is er heel vies.” Bij het woord “vies” had ik echter niet gedacht aan een complete vuilnisbelt. De hele flat was tot de nok toe gevuld met vuilnis. Overal lag afval, er hing een zurige lucht in de kamers en de bewoners zelf misten de helft van hun gebit. Ik vond het zo erg om te zien dat ik mijn tranen weg moest slikken. Want ook dit is China. Het land waar iemand in Ferrari de huur ontvangt van een oude vrouw die rond moet komen met het verzamelen van afval.


Dezelfde vriend die mij waarschuwde voor de inflexibiliteit van het Chinese brein, sprak ook de volgende memorabele woorden: “China is wat je er zelf van maakt”. Als je naar het oppervlak kijkt, is China een land waar een dictator de macht overneemt, waar de smog je soms hoofdpijn bezorgt en wc’s zo vies zijn dat je bang bent een ammoniakvergiftiging op te lopen. Maar zoals met alle dingen in het leven geldt ook voor China: beauty is found within.

Waarom ik dan zo vaak verslag deed van de wat moeilijkere kanten van China? Die vraag is niet zo moeilijk te beantwoorden. Want zeg nou zelf: wie van jullie werd niet blij dit maandelijkse leedvermaak? Ik denk dat minstens de helft van jullie allang was afgehaakt als ik alleen maar over alle leuke dingen had geschreven. Maar geen zorgen: die waren er zeker. Genoeg. Iedere dag hield ik een boekje met 10 positieve dingen bij ;).

Tijdens de literatuurlessen op de middelbare school heb ik geleerd dat een boek, een verhaal - of in dit geval een blog - altijd draait om een probleem. Want laten we eerlijk zijn. Het is nu eenmaal veel interessanter om te lezen over problemen, irritaties en andere gekkigheden. Harry Potter had er immers ook 7 jaar voor nodig om die klootzak te verslaan. Zijn levensverhaal was vast niet zo bekend geworden als J.K. Rowling had besloten om 7 boeken te schrijven over een jongen die elke dag gelukkig naar toverschool gaat. Nee, Harry’s verhaal was speciaal omdat zijn ouders niet meer leefden, er continu een moordenaar achter hem aan zat en hij ook nog eens de bijna onmogelijke opdracht kreeg die te pakken te krijgen voordat hij het slachtoffer werd. Tussendoor werd er wel eens een potje zwerkbal gespeeld en kreeg Gryffindor een enkele keer plus- in plaats van minpunten, maar de hele reeks draaide in feite om de jacht op het kwaad.

Nu zal ik China niet vergelijken met “de jacht op het kwaad”. Maar net als Harry Potter heb ook ik heel wat draken moeten verslaan. Zonder al die irritaties was mijn avontuur echter nooit compleet geweest. Ik heb China’s beide gezichten gezien. En ondanks dat alle buitenlanders die ik heb ontmoet hetzelfde over China denken, beschikken maar weinig mensen over de moed om ook daadwerkelijk hun ongezouten mening te geven. Elk land heeft zwakke puntjes. Ik zou hele blogs kunnen wijden aan wat er allemaal mis is met Nederland. Maar mijn verhaal draaide om het vastleggen van mijn avontuur in China, en hoe het is om als westers meisje in een land te leven waar alles anders gaat dan je denkt.

Of ik nog eens terug kom naar China? Zeker weten. Of ik er ook nog eens ga wonen? Dat betwijfel ik. Ik denk dat dit avontuur inderdaad maar bestemd was voor tien maanden. Ondanks dat China me duidelijk heeft gemaakt dat mijn toekomst niet in dit land ligt ben ik er nog wel 100 procent van overtuigd dat het avontuur bij me past. Hoewel er wat meer dingen fout gingen bij mij dan gepland, heb ik ze allemaal overwonnen. En juist die ervaring had ik niet willen missen. Ik ben veel trotser op mezelf dan ik was geweest, als alles maar makkelijk zou zijn gegaan. Ik kies graag voor de moeilijke weg. En daarom vindt de volgende periode van mijn leven misschien niet in China plaats, maar ergens anders in de wereld. Ik noem maar wat… Misschien Costa Rica? Er zijn zoveel culturen om te leren kennen, zoveel avonturen om aan te gaan. En als ik China aan kan, dan kan ik alles aan… toch?

Als klein meisje was ik altijd onrustig. Ik kon nooit langer dan een minuut stil zitten. Volgens mijn vader liep ik als peuter altijd weg. En toen ik in groep 4 zat ben ik ernstig achter gelopen met rekenen, omdat er naast mij een vlaggenkaart hing, met daarop alle landen uit de wereld. Hele uren heb ik besteed aan het bestuderen van al die landen, al die andere plekken waar het leven zo anders is dan bij ons. Dit jaar gaf mijn moeder me die vlaggenkaart mee. Het is het symbool voor het avontuur dat ik als klein meisje al aan heb willen gaan. Toen keek ik altijd al naar buiten, want de wereld is groot. En ik wil er deel van uitmaken.

Tien maanden China. Het is tijd om afscheid te nemen. Maar ik weet dat China altijd deel van mij zal zijn. Dat deel is terug te vinden in de keuzes die ik vanaf nu zal maken, de nieuwe visies die ik heb gekregen en de prachtige herinneringen die ik heb gemaakt. Ik ga weg, maar neem een stukje China met me mee. That’s how a moment lasts forever.

Liefs,
可洛 (vanaf morgen weer Carlotta)